Amsterdam
Netherlands
De Ruyterkade t/o 113 HIV/AIDSmonument Netherlands since 1 December 2016
without names
Aidsmonument op de plek waar ooit de heroïnehoertjes tippelden
Op 1 december gaan mijn gedachten naar vrienden en bekenden die overleden zijn ten gevolgen van Aids. Dat zijn er niet een paar, nee in jaren 80 en 90 van de vorige eeuw heb ik 24 mensen ten onder zien gaan aan deze vreselijke ziekte.
Naast zeer dierbare homoseksuele vrienden waren er ook vele (jonge) verslaafde vrouwen waar ik afscheid van heb moeten nemen. Ik werkte in die tijd als hulpverlener in het huiskamerproject voor straatprostituees.

Dit project werd in 1982 door de Mirjamgroep opgezet. De groep bestond uit drie zusters uit verschillende kloostergemeenschappen en vijf vrijwilligers. Het doel van het project was het ‘s nachts opvangen van jonge en verslaafde prostituees in een echte huiskamer. De huiskamer bood de vrouwen gelegenheid tot rust te komen, tv te kijken, te lezen of een douche te nemen. Een echte mogelijkheid om te slapen was er niet. Maximaal 4 uur op een stoel, sliep je langer dan mocht je de volgende dag niet terugkomen. Ook was het niet de bedoeling verder hulp te verlenen; daarvoor werden de meisjes doorverwezen naar de professionele hulpverlening.

Toen ik in 1992 begon was de huiskamer inmiddels gevestigd achter het Centraal Station. Ik was één van de twee beroepskrachten, verder waren er zo’n 25 vrijwilligers. Inmiddels was het project meer dan alleen een basisopvang. Twee maal per week waren er artsen en verpleegkundigen van de GG&GD aanwezig, er was een spreekuur van de politie en crisis interventie was een dagelijks terugkerende praktijk. In 1996 werd de officiële tippelzone geopend en verhuisde het project naar de Theemsweg. Tegelijkertijd werd het project overgenomen door het HVO, een koepelorganisatie voor woonbegeleiding, maatschappelijke opvang en vrouwenhulpverlening. Het project was toen volledig geprofessionaliseerd.
De Theemsweg werd uiteindelijk in december 2003 gesloten. Daarmee eindigde ook het bestaan van de huiskamer.

Het werkgebied van de vrouwen was de de Ruyterkade, daar waar nu het Aidsmonument is onthuld. Op de radio vroeg men zich af waarom die plek was gekozen. Er werd wat gespeculeerd dat het vlakbij de terminal waar cruiseschepen aanleggen was en iemand dacht dat daar vroeger gecruised werd door homo’s. Dat is trouwens niet het geval. Het was tippelgebied, een gebied dat vooral gebruikt werd door verslaafde meiden en vrouwen. Een aanzienlijk deel van die vrouwen was seropositief, een groot deel van hen is overleden aan Aids. In dat licht is het monument een eerbetoon aan deze vrouwen die leefden in de goot van de maatschappij, verguisd werden en zoals bleek uit het commentaar op de radio ook vergeten.
Grafiek © Stichting NAMENproject Nederland Krapuul.nl

1 December 2016
Ina Dijstelberge, Amsterdam